KIRK PARALIK ADAM

      Cumhuriyet dönemine kadar  Tramvay haklarını elinde tutan Belçikalı firma ile masaya oturuldu.  Bu masada yapilan tartismalar sonucu yeniden şartlarımızı ortaya koyup kabul ettiriyoruz. Devlet yetkilileri sartlarimizdan birinin de öğrencilerden yarım bilet parası alınacak diyorlardı . Tam bilet 80 para yarim bilet 40 paradır. Şirket bunu kabul ediyor .Ama uygulamaya geçirmeyince olaylar çıkıyor. Büyük olaylar oluyor tramvaylarda.
       Istanbuldaki bütün öğrenciler bir protesto organize ediyorlar. Hepsi butun Istanbul'da Tramvaya binecekler ve 40 para verecekler. Ögrenciler Bu olayı  15 kasım 1924'te yapıyorlar. Harbiye'de  sivil polis ve biletçi ile öğrenci kavgaları basliyor . Iki Tıp öğrencisi vuruluyor.
        İlk anda, “40 paralık bilet için de bunca şey yapılır mı!” diye düşünülebilir. Ancak olayın gerçek sebebi hiç de düşünülen gibi değildir. Küçük bir tartışmayla başlayıp sonunda kan akmasına varan sürecin merkezinde yer alan olay kapitülasyonlara karşı verilen ekonomik mücadelenin bir uzantısıdır. Eylem aslında, Osmanlı döneminde elde ettiği ayrıcalıkların cumhuriyet döneminde de sürmesini isteyen ve yeni yapılan anlaşmaları hiçe sayan yabancı tramvay işletmesine karşı bir protestoydu. Elektrik, tramvay ve tünel gibi işletmeleri elinde bulunduran yabancı sermayeye karşı yeni bir kurtuluş savaşıydı bu.       Belçikalı şirket yetkilileri Emniyet Müdürlüğüne şikayete gidiyor . Olayları engellemek için her tramvaya sivil polis istiyorlar. Emniyet müdürlüğü de kabul ediyor.
          Ertesi gun bütün öğrenciler Şirketi basıp heryeri talan etmişlerdi. Şirket zehir zemberek bir açıklama yapmasına rağmen hiçbir şekilde geri adım atılmıyordu. Bu olayların hemen ardından yabancı şirketlerin elinde bulunan elektrik, havagazı, tünel, tramvay ve şehirlerarası demiryolu işletmeleri yaklaşık 10-!15 yıllık bir süreç içinde “kamulaştırıldı”. Kamulaştırmak demekse öğrencilerin tüm toplu taşım vasıtalarında indirimli bilet haklarını geri almaları anlamına geliyordu. Cumhuriyetin ilk eylemi sonuçta büyük bir proje haline gelen Kamulaştırma hareketinin başlangıç nedeni oluyor, öğrencilerse isteklerine kavuşmuş oluyordu.
     Bugun ogrencilerin yarim bilet kullanmalarini saglayan o iki universiteli 40 paralik adamlardir. 40 paralık adam   aslında zamanımızdaki gibi aşağılamak için kullanılan bir söz değil yüceltici bir sözdür.
Keşke o KIRK PARALIK adamlardan olsak.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar